Je ouder(s), partner, kinderen en collega’s zijn maar al te graag bereid om op één van je grote rode glanzende knoppen te drukken.
De gevolgen zijn herkenbaar; je trekt je schouders op, je hartslag schiet omhoog, je bloed bruist wild door je aderen. Je zet je schrap! Afhankelijk van je conditionering ga je in de vecht- of vluchtstand. Je laat die ander luid en duidelijk weten wat je ervan vindt of trekt je letterlijk of figuurlijk terug. Je ego schiet volautomatisch in een superieure (kritische ouder) of in een inferieure (slachtoffer/kind) positie.
Hoe subtiel ook; ik duik vaak geheel spontaan in de rol van ‘kritische ouder’. Het duurde een tijd voor ik wilde begrijpen dat het in de conflicten met mijn moeder, nieuwe partner en puberzoon niet om HUN onvolkomenheden gaat. Maar om die van MIJ; mijn eigen schaduwen. De donkere kleuren in mijn palet die ik liever niet wil zien. Onbewuste overtuigingen over hoe het MOET en HOORT te zijn!
Wanneer we getriggerd worden door een ander of zelfs in conflict zijn met de ander, zijn we eigenlijk in conflict met ons eigen overtuigingensysteem! Want…zijn je gedachten/overtuigingen nu eigenlijk wel waar?
Byron Katie maakt dat met haar ‘The Work’ zo prachtig duidelijk. Wanneer je de moeite neemt om echt uit te zoeken welke gedachten er aan je emoties vooraf gaan en die rustig van alle kanten onderzoekt ,kan dat veel rust, ruimte en zelfcompassie opleveren. Dezelfde situatie komt in een heel ander licht te staan.
Dat vraagt waarschijnlijk levenslange oefening! Ons overtuigingssysteem is diep ingesleten. Maar regelmatig oefenen levert nieuwe ervaringen op waarover je je dan weer zo heerlijk kunt verwonderen!
Zo heb ik vorige week genoten van een strijdloze lunch met mijn moeder (zij heeft haar beide handen aan mijn knoppen :)). Niet alleen waren er die middag geen conflicten maar er was heel veel ruimte voor haar persoonlijke en kwetsbare jeugdherinneringen. In plaats van de vrouw te zien die regelmatig (waarschijnlijk onbedoeld) kritiek op mij heeft, zag ik haar in een ander licht. Een vrouw die met haar eigen kwetsbaarheid worstelt, ook niet altijd een antwoord heeft en het vooral ‘allemaal’ zo graag goed wil doen! Zucht….komt me bekend voor.
Waarom het nu wel ontspannen tussen ons verliep? Ik me er deze keer heel bewust van was dat ik een keuze had. Ga ik mee met mijn conditionering (actie vs reactie) of kan ik eens experimenteren om in een neutrale stand te blijven. Dus oordeelloos; zowel over haar als over mezelf!
Toen de eerste irritatie opkwam deed ik niets. Ik voelde de knoop in mijn buik, de spanning, ik was me bewust van mijn defensieve gedachten. Ik voelde mijn hartslag versnellen… en ik ademde diep door. En nog eens…en was daardoor in staat om contact te maken met mijn gedachten/gevoel: de gevoelde afkeuring en onvolkomenheid.
Die wilde ik nu eens niet gaan beschermen. Ik voelde en verwelkomde mijn negatieve gevoel en kon daardoor dicht bij mezelf blijven. Omdat ik niet, zoals anders, fel reageerde, leek zij zich beter te kunnen ontspannen. Een sfeer van ruimte en veiligheid ontstond waardoor ook zij haar kritische rol kon loslaten. Toen was er plots verbinding en we genoten van een ontspannen lunch.
De volgende ochtend schoot ik gewoon weer eens ouderwets uit mijn slof omdat zoonlief zich niet wilde conformeren aan mijn bemoeizucht. Zucht… een levenslang proces!